Ngày 05/9/2022, Tòa án nhân dân tỉnh Khánh Hòa đã mở phiên tòa xét xử phúc thẩm công khai vụ án hình sự đối với bị cáo Trần Thị Lệ Quý và đồng phạm về tội “Bắt người trái pháp luật” do có kháng cáo của các bị cáo đối với Bản án hình sự sơ thẩm số 141/2022/HS-ST ngày 09/5/2022 của Tòa án nhân dân thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa.
Khoảng 09 giờ 30 phút ngày 05/3/2021, Trần Thị Lệ Quý cùng chồng là Nguyễn Thành Tâm và mẹ ruột là Nguyễn Thị Liễu đang ngồi uống nước tại quán cà phê “Võng” ở thôn Như Xuân 1, xã Vĩnh Phương, thành phố Nha Trang thì thấy Nguyễn Thị Thảo điều khiển xe máy hiệu Honda Dream, biển kiểm soát 79K2-2268 chở theo con là Nguyễn Thị An Nguyên lưu thông theo hướng từ đường Quốc lộ 1A rẽ vào đường hẻm bên cạnh quán cà phê “Võng”. Lúc này, Quý nói Tâm chạy ra chặn xe Thảo lại để yêu cầu Thảo trả số tiền 165.000.000 đồng mà Quý đã đưa Thảo để đầu tư kinh doanh đất thổ mộ. Nghe vậy, Nguyễn Thành Tâm chạy ra đường hẻm, dùng tay ra hiệu yêu cầu Nguyễn Thị Thảo dừng xe lại nhưng Thảo không làm theo mà để xe máy va chạm vào người Tâm làm Thảo, cháu Nguyên cùng xe máy ngã xuống đường. Sau đó, Tâm bế cháu Nguyên vào quán cà phê “Võng” nhờ người khách đang uống cà phê trông hộ. Cùng lúc này, Quý và Liễu từ quán cà phê chạy ra dùng tay đánh vào người Thảo và khống chế Thảo nằm dưới đất. Thấy Thảo đã bị không chế, Tâm đi đến xe máy của Quý lấy 01 đoạn dây bằng vải và 01 đoạn dây bằng cao su rồi đưa cho Liễu, còn mình cùng Quý giữ chân, tay của Thảo để Liễu trói Thảo lại. Sau khi trói Thảo xong, Tâm gọi điện thoại cho Công an xã Vĩnh Phương trình báo về sự việc đã bắt được Thảo. Nhận được tin báo, Công an xã Vĩnh Phương đến nơi thì phát hiện Nguyễn Thị Thảo đang bị trói tay, chân nằm dưới đất, còn Nguyễn Thành Tâm, Trần Thị Lệ Quý và Nguyễn Thị Liễu đang đứng bên cạnh nên mời tất cả về trụ sở làm việc. Tại cơ quan công an, Nguyễn Thành Tâm, Trần Thị Lệ Quý và Nguyễn Thị Liễu khai nhận hành vi phạm tội nêu trên.
Quá trình điều tra, Nguyễn Thị Thảo không thừa nhận việc nhận số tiền 165.000.000 đồng của Trần Thị Lệ Quý để góp vốn đầu tư kinh doanh đất thổ mộ.
Bản án hình sự sơ thẩm số 141/2022/HS-ST ngày 09/5/2022 của Tòa án nhân dân thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa áp dụng khoản 1 Điều 157; điểm i, s khoản 1 Điều 51 Bộ luật Hình sự, xử phạt bị cáo Trần Thị Lệ Quý 09 tháng tù; các bị cáo Nguyễn Thành Tâm, Nguyễn Thị Liễu mỗi bị cáo 06 tháng tù đều về tội “Bắt người trái pháp luật”. Ngoài ra, bản án còn quyết định về án phí và quyền kháng cáo.
Cùng ngày 17/5/2022, các bị cáo Trần Thị Lệ Quý, Nguyễn Thành Tâm, Nguyễn Thị Liễu đều có đơn kháng cáo xin được hưởng án treo.


(Thứ các bị cáo từ trái sang phải gồm: Nguyễn Thành Tâm, Trần Thị Lệ Quý, Nguyễn Thị Liễu)
Tại phiên tòa phúc thẩm, các bị cáo Trần Thị Lệ Quý và Nguyễn Thành Tâm có mở một đoạn ghi âm (không cung cấp cho Hội đồng xét xử) bằng điện thoại di động của bị cáo Tâm và cho rằng đây là tài liệu xác định bị hại chị Nguyễn Thị Thảo có nợ Quý và Tâm số tiền 165.000.000 đồng. Đại diện Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Khánh Hòa đề nghị Hội đồng xét xử phúc thẩm hủy bản án sơ thẩm vì cho rằng đây là tình tiết mới phát sinh.
Tuy nhiên, Hội đồng xét xử nhận định nội dung đoạn ghi âm do các bị cáo mở tại phiên tòa không được thu thập theo đúng trình tự quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự và hồ sơ vụ án không có tài liệu gì thể hiện có đoạn ghi âm này; Lời khai của các bị cáo Tâm và Quý có trong hồ sơ đều thể hiện không có tài liệu, chứng cứ gì chứng minh việc bị hại nợ tiền các bị cáo. Nội dung của đoạn ghi âm thể hiện cuộc nói chuyện giữa nhiều người nhưng không có căn cứ để xác định danh tính của những người này, không thể hiện có sự liên quan đến số tiền 165.000.000 đồng như các bị cáo trình bày. Đặt giả thuyết cho rằng giữa các bị cáo và bị hại có mối quan hệ làm ăn, có việc nợ tiền trên thực tế thì đây cũng chỉ là quan hệ dân sự, không làm thay đổi về bản chất hành vi phạm tội của các bị cáo; các bị cáo có quyền khởi kiện vụ án dân sự để được xem xét giải quyết. Do vậy, việc các bị cáo bắt trói bị hại là đã vi phạm pháp luật về hình sự.
Các bị cáo đều có nhân thân tốt, chưa có tiền án, tiền sự nhưng cấp sơ thẩm không áp dụng khoản 2 Điều 51 Bộ luật Hình sự cho các bị cáo là có thiếu sót nhưng mức hình phạt mà Tòa án cấp sơ thẩm áp dụng là tương xứng với hành vi phạm tội của các bị cáo, do vậy Hội đồng xét xử quyết định không chấp nhận kháng cáo của các bị cáo Nguyễn Thành Tâm, Nguyễn Thị Liễu.
Riêng đối với bị cáo Trần Thị Lệ Quý, sau khi phạm tội đã thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng; bị cáo có nhân thân tốt và hiện đang nuôi con nhỏ (sinh năm 2020), chồng của bị cáo là Nguyễn Thành Tâm cũng là bị cáo trong vụ án này; tại phiên tòa, bị cáo Quý cung cấp tài liệu khám siêu âm thể hiện bị cáo đang mang thai 07 tuần tuổi. Bên cạnh đó, hành vi của các bị cáo không mang mục đích xấu, sự việc xảy ra chỉ với mục đích đòi tiền nợ, điều này thể hiện thông qua việc các bị cáo đã gọi điện cho Công an xã Vĩnh Phương để yêu cầu hỗ trợ giải quyết việc đòi nợ. Vì vậy, Hội đồng xét xử quyết định chấp nhận kháng cáo của bị cáo Trần Thị Lệ Quý, giữ nguyên mức hình phạt và cho bị cáo được hưởng án treo. Thời gian thử thách là 01 năm 06 tháng kể từ ngày tuyên án phúc thẩm.
Hồng Phát