4.5. Bảo đảm các nguyên tắc độc lập xét xử trong Tuyên bố Bắc Kinh
• Tòa án là một thể chế thể hiện những giá trị cao đẹp nhất của bất cứ xã hội nào.
• Tuyên ngôn nhân quyền (Điều 10) và Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị (Điều 14) tuyên bố rằng mọi người đều có quyền được xét xử một cách công bằng và công khai bởi Toà án có đủ thẩm quyền, độc lập, khách quan và được thành lập theo luật định. Do đó, một nền tư pháp độc lập là yếu tố không thể thiếu để thực hiện được các quyền này.
• Độc lập của Tòa án có nghĩa là:
- Tòa án quyết định những vụ việc thuộc thẩm quyền phù hợp với đánh giá khách quan của mình về các tình tiết của vụ việc và sự hiểu biết của mình về pháp luật mà không có sự tác động sai trái, dù là trực tiếp hay gián tiếp của bất cứ ai, cơ quan, tổ chức nào;
- Tòa án có thẩm quyền trực tiếp giải quyết hoặc bằng cách xem xét lại đối với tất cả những vấn đề có thể giải quyết bằng thủ tục tư pháp.
• Việc duy trì tính độc lập là cần thiết để đạt được mục tiêu và thực hiện đúng chức năng của Tòa án trong xã hội có tự do và tuân thủ nguyên tắc pháp quyền. Nhà nước phải có các cơ chế để đảm bảo sự độc lập này và phải được quy định trong Hiến pháp hoặc luật.
• Tòa án có trách nhiệm tôn trọng các tôn chỉ, mục đích và chức năng hợp pháp của các cơ quan nhà nước khác. Các cơ quan này cũng có trách nhiệm tôn trọng các tôn chỉ, mục đích và chức năng hợp pháp của Tòa án.
• Trong quá trình giải quyết vụ án, không một cơ quan nào của Tòa án hoặc người nào được can thiệp đến việc thực hiện trách nhiệm của Thẩm phán, cho dù họ tiến hành một mình hoặc bằng một tập thể Thẩm phán, để ban hành bản án theo quy định tại Điều 3(a) của Tuyên bố Bắc Kinh. Về phần mình, Tòa án cũng phải tự mình hoặc cùng với các cơ quan khác thực hiện các chức năng, nhiệm vụ theo quy định của Hiến pháp và pháp luật.
• Thẩm phán phải giữ được phẩm chất liêm chính và tính độc lập của Tòa án thông qua việc tránh có những hành vi hoặc biểu hiện sai lệch trong tất cả các hoạt động của mình.
• Cùng với việc thực hiện trách nhiệm của mình với tư cách là cán bộ Tòa án, Thẩm phán cũng có quyền tự do ngôn luận, tự do tín ngưỡng, tự do hội họp giống như các công dân khác.
• Thẩm phán được tự do thành lập hoặc tham gia hiệp hội các Thẩm phán để bảo vệ các quyền lợi và thúc đẩy việc bồi dưỡng nghiệp vụ cho mình, cũng như thực hiện những hành vi khác thích hợp để bảo vệ sự độc lập của mình phù hợp với quy định của pháp luật.